Lurrikarak lurzoruaren astinaldi edo mogimendu bortitzei deritze, normalean jatorri tektoniko edo bolkanikoa dute.Lurrikara gehienak plaka teknikoen mugetan konzentraturiko indarrek lurrazalaren egokitze bat behartzen dutenean gertatzen dira. Ziklo sismiko izeneko ziklo baten amaieran gertatzen dira, noiz lurraren barnea deformazioaren indarra pilatzen da, gero bapatean askatuz eta lurrikara sortuz, hau bukatzean, deformazioa berriro pilatzen hasten da.Lurrikarak, litosfera osatzen duten plakek elkar eragiten duten eremuetan gertatu ohi dira.
Lurrikarak gertatzen den lurrazpiko puntuari hipozentro deritzo eta bere bertikalean dagoen lurrazaleko puntuari epizentro.Itsaspeko lurrikarek tsunamiak sor ditzake. Historiako lurrikara handiena Txinako estatuko "Shaanxi" lurrikara da. Baina beste lurrikara batzuk ere egon dira Indonesia ondoak gertatutako "Indiako Ozeano" , Txinako "Tangshan", Siriako "Alepo", Txinako "Gansu" hauek dira historian gertatutako lurrikara handienak.
Lurrikarak plaka tektonikoak elkarri bultza eginez lurra hautsis failak sortuz, baita ete, zoruaren dardarak eta bibrazioak sortzen dute, horiek dira lurrikaren ondorioak.
Lurrikarak aztertzen dituen zientzia sismografia da eta zientzilariek lurrikarak aztertzeko eta neurtzeko oso tresna sentikorrak erabiltzen dituzte sismografoak.
Lurrikaren magnitudea Richterren eskalan neurtzen da eta sortzen dituen kalteak Mercalliren intentsitate-eskalan.Lurrikaren egiten duten ondorioak kontuan hartuta, aurreikustea oso lagungarria da , baizik eta, horrela pertsonak gutxiago hiltzen baitira.
Lurrikarek biktima kopurua handia eginez gain natur inguruneak ere kaltetzen ditu eta gauna eta landaredian aldaketa nabarmenak gertatzen dira.
No hay comentarios:
Publicar un comentario