S.I. Nazioarteko unitate sistema

• Nazioarteko unitate sistema 1960.urtean sortu zen eta 1971.an  mol izeneko unitatean gehitu.Sistema metriko hau Frantziako Luis XIV.ak aukeratutako zientzilari taldeak sortu zuen.
• Nazioarteko unitate sistema honen orinarrizko unitateak magnitude hauek erabiltzen dira: 

OINARRIZKO UNITATEAK

Magnitudeak	Izena	Ikurra	Oharrak
Luzera	metro	m	Argiaren abiaduraren arabera definitzen da
Masa	kilogramo	kg	Lege fisikoetan oinarritutako definizioa bilatzen ari da
Denbora	segundu	s	Denbora atomikoaren arabera definitzen da
Korronte elektrikoaren intentsitatea	anpere	a	Eremu elektrikoaren arabera definitzen da
Tenperatura	kelvin	k
Sustantzia kantitatea	mol	mol	Avogadoren zenbakia
Argi- intentsitatea	kandala	cd

• Metroa(m):  distantziak neurtzeko Nazioarteko Unitate Sistemako oinarrizko unitatea da. Baita ere argiak segundu baten (1/299.792.458)ean hutsean ibilitako bidearen luzerari deritzo.
• kilogramoa(kg):  Si sistemako oinarrizko masa-unitatea, parisen dagoen platino iridiozko patroi edo ereduaren masaren baliokidea(kg). teorioki, ur dezimetro kubiko batek bere dentsitaterik handiena (4ºC-tan) duen masa da.
• segundoa(s):  unitate-sistema gehientsuenetako denbora-unitatea. Zesio 133 atomoren nukleoaren egitura superfineko bi mailen arteko erradiazioaren periodoa P izanik, 1s= 9.192.631.770 P. Definizio honek 1967 baino lehen zegoen definizioa ordezkatu zuen, urte tropikoan oinarritua zena.
• SI sistemaren unitate eratorriak oinarrizko unitateen bidezketez(zatiketez) eta berreketez osatuta daude.

Magnitude eratorria	Unitatearen izena	ikurra	Beste unitateen arabera	Oinarrizko unitateen arabera
Angelu laua	radian	rad	1	m/m
Angelu solidoa	steradian	sr	1	m2/m2
Frekuentzia edo maiztasuna	hertz	Hz		s-1
Indarra	newton	N		m kg s-2
Presioa	pascal	Pa	N/m2
Energia, lana, bero kopurua	joule	J	N m	m2 kg s-2
Potentzia	watt	W	J/s	m2 kg s-3
Karga elektrikoa, elektrizitate kopurua	coulomb	C		s A
Potentzial elektrikoaren diferentzia, indar elektroeragilea	volt	V	W/A	m2 kg s-3 A-1
kapazitantzea	farad	F	C/V	m-2 kg-1 s4 A2
Erresistentzia elektrikoa	ohm		V/A	m2 kg s-3 A-2
Konduktantze elektrikoa	siemens	S	A/V	m-2 kg-1 s3 A2
Fluxu magnetikoa	weber	Wb	V s	m2 kg s-2 A-1
Fluxu magnetikoaren dentsitatea	tesla	T	Wb/m2	kg s-2 A-1
induktantzia	henry	H	Wb/A	m2 kg s-2 A-2
Celsius tenperatura	Celsius gradua	ºC		K
Argi fluxua	lumen	Im	cd sr	cd
Iluminatzea	lux	Ix	Im/m2	m-2-cd
Erradionuklido baten aktibitatea	becquerel	Bq		s-1
Xurgatutako dosia	gray	Gy	J/Kg	m2 s-2
Dosi baliokidea	sievert	Sv	J/Kg	m2 s-2
Aktibitate katalitikoa	katal	kat		s-1 mol

• 
  

Libiako Gerra

2011ko Libiako gerra zibila Iparraldeko Afrikan dagoen Libian Muammar al Kadafi boteretik kentzeko matxinadaren ondorioz hasitako gerra da .Martxoaren 15an matxinada eragin eta Benghazin Trantsiziozko Kontseilua sortu zuten Kadafi boteretik botatzeko eta hauteskunde demokratiboak egiteko helburua zuten. Kadafiren armadak ekialdera joan ziren zenbat hiri okupatzen joanez.irailaren 1 Sirte hiria erasotzeko saiakerak egin zituzten. Munduko herrialde desberdinak TKN Libiako gobernu legitimoa dela esan zuten irailean. Beste batzuk, ordean, Afrikako Batazunak uko egin zion.Gerra honela garatu lehenik eta behi otsailaren 27an, (TKN) sortu zen ortik aurrera Libian bi gobernu eta herrialdea bitan zatiturik. Otsailaren 28an Kadafik esan zauen bere herriko biztanle guztiek baite dutela eta bera hil arte babestuko dutela.



Gerra honetan 1000 pertsona eta 8000 hildako inguru egon dira jadanik, baita ere, 5000 zauritu egon dira. gerra hanetarako 10.000 eta 12.000 soldadu inguru, 800 tanke, 394 hegazkin, 3 itzasontzi eta 1000 ibilgailu blidatu erabi dituzte.



Gadafiren kontrakoek gobernu berria egin dute Bengazin. Gadafik ordea, Tripolin dago bere hiri garrantzitsuei utziz. Tunisiako mugako zonaldean ere eragina izan du gerrra honek. Gadafiren gerra zibila luzea bihurtuko dela dirudi horrek nazioarten tentsio handia sortu du eta giza laguntza ematen ari dira.
Esan daiteke gerra hau luzapen luzeko gerra izango dela baizik eta denbora batean bakean egonez gero berriro gerran azten dira denbora gutxian. Gerra hau gerra zibila denez libian beti gerratan daude, horrez gain, arazo desberdinak dute. Libian dagoen gerra honen buruzagiak Mustafa Abdul Jalil, Omar El-Hairi, Abdul Fatah Younis, Muammar al Kadafi....

Zergaitik gertatzen dira lurrikarak???

Lurrikarak lurzoruaren astinaldi edo mogimendu bortitzei deritze, normalean jatorri tektoniko edo bolkanikoa dute.Lurrikara gehienak plaka teknikoen mugetan konzentraturiko indarrek lurrazalaren egokitze bat behartzen dutenean gertatzen dira. Ziklo sismiko izeneko ziklo baten amaieran gertatzen dira, noiz lurraren barnea deformazioaren indarra pilatzen da, gero bapatean askatuz eta lurrikara sortuz, hau bukatzean, deformazioa berriro pilatzen hasten da.Lurrikarak, litosfera osatzen duten plakek elkar eragiten duten eremuetan gertatu ohi dira.

Lurrikarak gertatzen den lurrazpiko puntuari hipozentro deritzo eta bere bertikalean dagoen lurrazaleko puntuari epizentro.Itsaspeko lurrikarek tsunamiak sor ditzake. Historiako lurrikara handiena Txinako estatuko "Shaanxi" lurrikara da. Baina beste lurrikara batzuk ere egon dira Indonesia ondoak gertatutako "Indiako Ozeano" , Txinako "Tangshan", Siriako "Alepo", Txinako "Gansu" hauek dira historian gertatutako lurrikara handienak.

Lurrikarak plaka tektonikoak elkarri bultza eginez lurra hautsis  failak sortuz, baita ete, zoruaren dardarak eta bibrazioak sortzen dute, horiek dira lurrikaren ondorioak.
Lurrikarak aztertzen dituen zientzia sismografia da eta zientzilariek lurrikarak aztertzeko eta neurtzeko oso tresna sentikorrak erabiltzen dituzte sismografoak.

 Lurrikaren magnitudea Richterren eskalan neurtzen da eta sortzen dituen kalteak Mercalliren intentsitate-eskalan.Lurrikaren egiten duten ondorioak kontuan hartuta, aurreikustea oso lagungarria da , baizik eta, horrela pertsonak gutxiago hiltzen baitira.

Lurrikarek biktima kopurua handia eginez gain natur inguruneak ere kaltetzen ditu eta gauna eta landaredian aldaketa nabarmenak gertatzen dira.

Ze Esatek

            Ze esatek rock, reggae eta ska musika mota jotzen duen musika talde gipuzkoarra 2009an sortutakoa. Gaur egun Mikel Albisu (ahotsa,txalaparta), Jabier Rodilik (ahotsa), Vierbuk (gitarra), Julen Valderramak(gitarra), Unai Arzelus (baxua), Unai Frantsesena (bateria), Antton Albizu (tronpeta), Aledander Arrieta (saxofoia), Manex Arrieta (tronboia) osatzen dute taldea, baina, Xbier Arakama (trikitixa eta txalaparta) eta Frank Lopeopé ( tronboia) taldekideak izan ziren.

            Ze Estek taldearen lehen entzegua 2008ko abenduaren 8an izanzen eta taldea sortu eta gutxira euren lehen kontzertua emen zuten, izan ere, 2009ko urtarrilaren 23an iruñean egin zen korrikaren azken festan. 2010eko martxoaren 4an, beraien lehen diskoa kaleratu zuten Ze Esatek! 2011ko abuztuaren 12an abesti bat aurkeztu zuten Txori Barrote.

         Hemen klikatuz talde honen abesti bat aurkituko duzu:

Michael Faraday

            Michael Faraday 1791ko irailaren 22an jaio zen Londresetik hurbil, familia apal batean. Aita errementaria zen eta hamar seme-alaba zeuzkan mantentzeko.

            Oraindik oso gaztea zela hasi zen koadernatzaile lanetan eta tailerretik inprimatu eta koadernatzeko pasatzen ziren liburuetako asko irakurri zituen. Laster hasiko zen zientzi hitzaldietara joaten eta idaztohar ugari hartzen. << Ikerketa esperimentalei >> buruzko beraren koadernoak salgai daude oraindik Ingalaterrako liburudendetan.

            Faraday, zortzi elementu berri aurkitu izanagatik bere garaian ospe handiko kimikaria zen Humphrey Davy-ren laguntzailea izan zen. Hau hil ondoren, beraren postuan hasi zen 1829an. 1833an kimika irakasle izendatu zuten.

          Faraday-k elektrizitateak gai kimikoetan gauzatzen duen ekintzaren gainean lan egin zuen, eta elektrolisiaren lege kuantitatiboak ezarri zituen, baina bere esperimenturik nabarmengarrienak elektromagnetismoaren arloan egindakoak izan ziren, hala nola: eremu magnetikoen aldaketen ondoriozko korronte elektrikoen lorpenaren aurkikuntza eta honek elektrizitatea kantitate handitan lortzeko dauzkan aplikazio garrantzitzuak.